Genellikle sporcu hastalığı olarak bilinen menisküs yırtıkları, diz zorlaması sonucunda görülen ve hayat kalitesini önemli ölçüde düşüren bir sağlık sorunudur. Diz bölgesinde ağrı, şişlik ve ses gelmesi gibi belirtilerle kendini gösteren menisküs yırtılması, tedavi edilmediğinde kalıcı hasarlara neden olabilir. Memorial Hizmet Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Op. Dr. Tuluhan Yunus Emre, menisküs tedavisi hakkında bilgi verdi.

Darbelere ve dizde aşırı gerilmeye dikkat!

Vücudun en sık yaralanan bölgelerden biri de menisküslerdir. Menisküs diz ekleminin ortasındaki kıkırdak parçadır. Bu yapı sert, düz ve lastiksi bir dokudur. Eklem yüzeyini kaplar ve onu yastık gibi destekler. Dizde bir adet iç kısımda (iç menisküs) ve bir adet de dış kısımda (dış menisküs) olmak üzere iki adet menisküs bulunur. Menisküsler, diz bölgesinde en büyük iki kemiğin kesiştiği noktada 'C' şeklinde mevcut olan ince yastıkçıklardır. Dizde yuvarlak uyluk kemiği ile düz kaval kemiğinin uyumlu bir eklem oluşturması, yükün taşınması, birçok yöne dönme hareketinin yapılabilmesi, uyluk kemiği ve kaval kemiği arasındaki güç dengesinin sağlanması gibi görevleri vardır. Dizleriniz hafif bükülü ve üzerine yük binmiş durumda iken vücudunuz kuvvetlice döndüğünde menisküs yırtığı meydana gelebilir Özellikle ileri yaşlarda dejenere yırtık diye adlandırdığımız yaralanma bu şekilde olur.

Ağrı ve şişlik varsa dizinizi zorlamayın

Diz içerisinden gelen sesler, takılma ve kilitlenme hissi yırtığın ilk belirtileri olabilir. Diz ekleminde ağrınız olur. Yırtığın olduğu menisküs bölgesine göre diz ekleminde hemen ya da birkaç saat sonra şişlik oluşabilir. Dizinizi tam olarak bükemeyebilirsiniz veya doğrultamayabilirsiniz. Diziniz kilitlenebilir ya da bir noktada takılabilir. Yırtığın olduğu menisküs bölgesine göre diz ekleminde hemen ya da birkaç saat sonra şişlik oluşabilir. Dizde şişlik hareket kısıtlılığı belli bir açıdan sonra şiddetli ağrı menisküs yırtığı belirtisidir.

Menisküs yırtıklarının tedavisi ertelenmemeli

Menisküs tanısında erken teşhis önemlidir. Kısa sürede bir doktora görünmek en doğru seçim olduğu gibi dize alınan küçük darbelerle gelen ağrılar önemsenmelidir. Kıkırdağın uzun süreli yırtık kalması ve buna karşılık herhangi bir tedavi görmemek, dizde kıkırdak hasarı ve kireçlenmeye neden olabilir. Aynı şekilde, hastalığın iyi bilinmesi, çok önemlidir. Tedavi aşamasında gerekli görülürse MR ve tanı amaçlı artroskopi yapılabilir.

Geçmeyen ağrılarda cerrahi yöntem başarılı sonuç veriyor

Menisküsle tedavisinde önemli olarak 4 uygulama mevcuttur. Bunlar:

Dinlenme

Buz uygulama

Bandaj

Dizin vücuttan yukarıda tutulması

Tüm bu tedavi seçenekleriyle birlikte, ağrı ve şişliği gidermeye yönelik ağrı kesici ilaçlar önerilir. Fizik tedavi ve kas güçlendirici egzersizlerden faydalanılabilir. Menisküsün kanlanmasının yeterli olmamasından dolayı özellikle dejenere yırtıklarda iyileşme olmaz. Ağrının ısrarla devam ettiği durumlarda, cerrahi müdahale önerilir. Yırtığın bulunduğu menisküsün alınması en bilinen yöntem ise de, bu tür müdahaleler hastanın kireçlenme ve kıkırdak aşınması sorunlarıyla karşı karşıya kalmasıyla sonuçlanmaktadır. Dejenere olmayan yırtıklarda menisküs yırtığı artroskopik olarak tamir edilebilir. Artroskopik olarak tamir işleminde yük verme zaman alır. Artroskopikmenisküs yırtığı eksizyonu sonrasında ise hastalar 3-5 saat içinde yürüyebilir ve 1 ay içerisinde de spora başlayabilir. Kişide ağrı, takılma gibi yakınmalar için cerrahi müdahale gereklidir. Unutmayalım ki menisküs kıkırdak doku aşınmasını, kireçlenmeyi önleyen primer dokulardan biridir. Genel görüşümüz genç hastalarda menisküs tamiri; ileri yaşlardaki hastalarda semptomlara yol açan kısmı menisküsün artroskopik alınmasıdır.