Dünyada ve ülkemizde, gittikçe artan enerji ihtiyacının yanında, mevcut kaynakların yetersiz ve sınırlı olması toplumları, alternatif çözümler üretmeye yöneltmiştir. Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının önemi gittikçe artmaya başlamıştır.

Rüzgar santralleri, jeotermal kaynaklar, hidroelektrik santralleri, biyogazdan elektrik üretilmesi yenilenebilirenerjidüşünüldüğünde ilk planda akla gelen uygulamalardır. Ülkemizde halen, tarım ve hayvancılıkekonomide önemli rol oynamaktadır. Bu nedenle biyogaz teknolojisine yatırım yapılmasımantıklı görülmektedir.

Biyogaz teknolojisi, enerji üretiminin yanında, atık olarak çevre kirliliği oluşturan hayvansal ve bitkisel atıkların zararsız hale getirilmesi için de önemli bir teknolojidir. Almanya‟da yaklaşık olarak 7.900 adet biyogaz tesisi mevcuttur ve ülke hızlı bir biçimde geleneksel elektrik enerjisi üretim sistemlerinden vazgeçip, tamamen yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanıldığı tesislere yönelmiştir (Almanya Biyogaz Derneği, 2013).

Türkiye‟de biyogaz potansiyelinin ileri düzeyde olduğu belirtilmektedir. Daha çok Tarımsal ve hayvansal kaynaklı organik atıkların kontrolsüz bir biçimde bertaraf edilmesi veya depolanması koku oluşumuna, ayrıca yer altı ve yüzeysel suların kirlenmesine neden olmaktadır.

Türkiye’de yılda 50-65MTEP (milyon ton eşdeğer petrol) tarımsal atık ve11,05 MTEP hayvansal atık mevcuttur; ancak buatıkların %10’ u enerji üretimi ve  katı ve sıvı gübre üretimi için değerlendirilebilmekte .

Türkiye‟de yılda yaklaşık olarak 11 milyar ton hayvansal dışkı oluşmaktadır. Buatıkların değerlendirilmesi ülke ekonomisi ve çevre sağlığı açısından oldukça önemlidir.

Türkiye‟de biyogaz potansiyelinin ileri düzeyde olduğu belirtilmektedir.  Bugün Faal olan tesisler daha çok kentselatıkların katı yakıt olarak kullanıldığı çeşitli biyogaz tesisleridir.  2000 yılıitibarıyla Bursa da AKSA Enerji tarafından kurulan 1.4MW gücündeki santral, Ankara‟da biyogaz ile çalışan 3.4 MW gücündeki santral, Kocaeli‟nde 5.4MW gücündeki santral, Balıkesir‟de BAGFAŞ tarafından kurulan ve fabrika atıklarını kullanan 10.0MW gücündeki santral ile Bandırma Asit Fabrikası tarafından kurulan 23.8 MWgücündeki santraller, atık kullanarak çalıştırılan santrallerdir. Yapılan hesaplamalar sonucunda yaklaşık 1400 büyükbaş hayvan ve park-bahçe atıkları kullanarak planlanan bir biyogaz tesisi için amortisman süresi 5 yıl civarlarındadır. Kurulacak organik gübre üretim tesisi ile beraberamortisman süresi kısalabilecektir.

Ereğli  yönüyle, Ereğli Sümerbank fabrikası  Merinos Çiftliği ile İvriz Öğretmen Okulunun bölgeye kazandırılması ile döneminde civar illerle kıyaslandığında göreceli olarak şehri ileri taşıyan bu gelişmelerle birlikte  Cumhuriyetin sanayi politikalarında  önemli yer tutan 3 beyaz dediğimiz sektörler ile  un , seker ve kumaş sektörlerinin üçünün de dönemsel olarak bu şehirde bulunması mümkün hale gelmiştir.  Anadolu’da  elektrikli değirmenler kullanıma alınana kadar çok sayıdaki su değirmeni varlığı i ile önemli un üretim merkezi idi Ereğli .Bölgedeki artan nüfus ve değişen dünya ekonomisindeki dönüşümle birlikte Sümerbank’ın kapanması Ereğli süt endüstrisi ve et üretimi ile bahçe ve tarla bitkileri üretiminin yanında şeker fabrikası dışında katma değeri yüksek bir  tesise ve sektöre sahip olunamamıştır, bu da Ereğli’deki yüksek orandaki işsizliğin sebeplerindendir.

Günümüzde  şehirde kırsal ve kent merkezi nüfus oranının 1960’lara göre  bugün  terse dönmüş olduğunu gözlemlemekteyiz .

Geçen zaman içerisinde kent merkezine kentin planlı gelişmesini bozacak hızlı bir

nüfus akımı oluştu. Bu sonuçta doğal çevre, sosyal çevre, ekonomik çevre yönleriyle kentin

betonlaşmasını , issizliğini  ve orijinalitesi olan bir şehrin özelliklerini yitirmesini hızlandırdı. 1950-85 yılları arası Türkiye’deki il standartları özelliklerini tasıyan ve Türkiye de herkesin bu kentte yaşamayı hayal ettiği, özendiği bir yerleşim merkezi olan yeşilEreğli, hızla bu görüntüsünden uzaklaştı. Çevre mahallelerde kesif bir büyükbaş hayvan üretim mahalleri oluştu.Atıkların açık alandadepolanması ile doğal çürüme prosesinde Metan gazı(CH4) açığa çıkmakta, çürüme suları dagöller oluşturarak toprağa karışmaktadır. Toprağa karışan bu sular yüksek miktarda Azot,Nitrat, Fosfat ihtiva etmelerinden dolayı toprağı kirletmektedirler.

Nüfusunun belirli bir bölümünün  bugün geçim kaynağı hayvan yetiştiriciliği ve tarımsal üretimdir. Geniş ovalık alanda ve köylerde farklı ürün desenlerinde 30 yıldır Konya’nın en büyük zirai ürün rekoltesielde edilmekte . Hayvan atıklarının hacimce önemli bir büyüklüğe ve ekonomik değere ulaştığı  bu kentte biyogaz  konusu elektrik üretiminide içerdiğinden alım garantisi, hibe ,teşvik gibi mali avantajlar içermekle  birlikte, bugüne kadar kamu eliyle yada Torku gibi Pankobirlik  gibi kooperatifler veya büyük işletme sahiplerince  büyük tek merkezli yada   küçük ölçekli çok  sayıda tesis biçiminde olabilecek biyogaz tesisleri Ereğli de neden bugüne kadar gündeme alınamadı?

MUSTAFA  ÖZYILDIZ-ANKARA